Datering: vanaf 1945. Nederland staat helemaal niet op zichzelf, maar is nauw verbonden met alle omliggende landen, die samen de Europese Unie vormen. Na de Tweede Wereldoorlog zagen staatslieden van een aantal West-Europese landen in dat de Europese toekomst moest liggen in samenwerking, om te helpen voorkomen dat er weer oorlog zou uitbreken.
Een Europese Unie van steeds meer landen is ook een Unie van steeds meer stemmen, belangen en culturen. Het wordt daarmee ook steeds moeilijker het samen eens te worden over de toekomstige richting en over de prioriteiten van de Europese samenwerking zoals bleek uit de Nederlandse afwijzing van de voorstellen voor een Europese grondwet.
